یکی از ظروف قدیمی که امروزه کاربرد بسیار زیادی در فضای آشپزخانه ها دارد ظروف مسی قدیمی می باشد. این ظروف علاوه بر رنگ و ظاهر منحصر به فردی که دارد تاثیرات بسیار مناسبی بر بدن می گذارد و در  درمان برخی از بیماری ها می تواند تا حد زیادی موثر باشد.

در کنار تمام تاثیرات مثبت ظروف مسی تنها نکته ای که می تواند شما را از آن منصرف کند سیاه شدن و کدر شدن این ظروف بعد از استفاده و قرار گرفتن در مجاور آتش می باشد، به همین منظور در این مطلب ما می خواهیم شما را با روش تمیزکردن ظروف مسی با پاک کننده های خانگی آشنا کنیم پس با ما همراه باشید. 

وسایل مورد نیاز برای تمیزکردن ظروف مسی

    سرکه سفید 

    نمک دانه درشت 

    اسفنج سخت 

    پاک کننده ملایم

​مراحل تمیزکردن ظروف مسی

• ​در مرحله اول روی سطح ظرف مسی کمی نمک بپاشید، سپس سرکه سفید را روی سطح آن بریزید کمی صبر کنید. 

• ​در مرحله ی بعدی مجدد روی سطح ظرف نمک بریزید.

• ​حالا روی اسفنج تان سرکه بریزید و بخش های مختلف ظرف را با اسفنج کامل بشویید تا زنگارها از بین رود.

• ​پس از تمیز کردن ظروف مسی تان آن را به خوبی با یک پاک کننده ملایم مثل مایع ظرف شویی بشویید تا بوی نامطبوع سرکه بر طرف شود.

سلام
ما سازنده ظروف مس از قبیل قابلمه و شیرجوش و قاشق و ملاغه از جنس مس با قلع اندود شده اند می باشیم.
پدر اینجانب از سال 46 مشغول به کار بوده اند و خود بنده نیز از سال 65 مشغول به فعالیت هستم.
امیدواریم این فضا موقعیت مناسبی برای معرفی کارهای دست ساز و با کیفیت مس زنجان باشد و بتوانم کالاهایی را تقدیم شما بکنم که ارزش واقعی خود را در استفاده و ماندگاری نشان دهند.

ظروف مسی در قدیم یکی از پرکاربردترین ظروف بود. چرا که علاوه بر اینکه مس قیمت ارزانی داشت مردم بر این باور بودند که: استفاده از این ظروف برای بدن مفید می‌باشد. از جمله از خواص ظروف مسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش درد مفاصل؛
• جلوگیری از کسالت و بی حوصلگی؛
• انرژی زا؛
• مس به جذب آهن کمک می‌کند.
• مس به عملکرد مغز و اعصاب کمک می کند.

البته فواید ظروف مسی بسیار ذکر شده که از حوصله این بحث خارج هست. و  ما در اینجا به آن نمی‌پردازیم.

امروزه نظرات متفاوتی در مورد استفاده کردن یا نکردن از ظروف مسی وجود دارد. که مخالفان استفاده از ظروف مسی بر این باورند که: در هنگام پخت غذا با این ظروف یون مس زیادی آزاد می‌شود؛ که برای بدن مضر هست.

البته درست هست که نظرها باهم خیلی تفاوت دارند. اما ظروف مسی از ظروف تفلون و آلومینیومی و سرامیکی و…بهتر هستند. این ظروف هم اگر درست استفاده شوند و درشست و شویی آنها دقت شود دیگر مس اضافی وارد بدن نخواهد شد. ما در اینجا می خواهیم به این مبحث بپردازیم که:

1. بهترین طریقه شستن ظروف مسی چیست؟

2. برای جلوگیری از اکسید شدن یا اصطلاحا، سیاه شدن ظروف مسی چیکار می توانیم بکنیم؟

استفاده از سیم ظرفشویی، برای تمیز کردن ظروف مسی توصیه نمی‌شود. چرا که باعث از بین رفتن قلع روی سطح بیرونی این ظروف شده و  یون مس زیادی در غذا آزاد می‌شود. مصرف بیش از حد مس باعث ایجاد مصمومیت، تهوع و سرگیجه  می‌شود. می‌توانید، از یک پارچه نرم یا ابر برای شستن این ظروف استفاده کنید.
برای شستن ظروف مسی نباید از مایع ظرف شویی(ریکا) استفاده کنید. چون باعث سیاه شدن آن‌ها می شود. توصیه می‌شود؛ برای شست و شو، از پودر لباسشویی(تاید) استفاده کنید.
همچنین برای تمیز کردن و از بین بردن سیاهی این ظروف از رب گوجه یا سس گوجه استفاده کنید. سس گوجه بهتر از رب گوجه اثر می کند. کمی رب گوجه را روی ابر یا تیکه‌ای  از پارچه نرم بریزید و با آن روی ظرف مسی بکشید و بعد از چند دقیقه ظرف را آب بکشید.

یک استادکار قلم‌زنی مس گفت: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که هنرمندان قلم‌زن مس در زنجان دارند شناخته نشدن این هنر است. زیرا این هنر و حتی قلم‌زنی روی فلزات دیگر را متعلق به اصفهان می‌دانند و هرچه‌قدر هم هنرمندان این عرصه در زنجان آثار خوبی ارائه دهند، مجالی برای حضور ندارند و همین مسئله موجب گمنام ماندن این هنر در استان شده است.

 به گفته ضیاالدین مطهری متخصص تغذیه: مس یکی از فلزات بسیار مهم در بدن است وبدن هر روزه به ان احتیاج دارد اما بعضی از غذاها که خواصیت اسیدی یا بازی دارند را نباید در ظروف مسی نگهداری و پخت کرد

پژوهشگران مرکز تحقیقات میکروب شناسی کاربردی انگلیس دریافتند که دوره رشد باکتری اشیر شیاکلی که مسبب بسیاری از بیماری های رایج است، روی ظروف مسی و برنجی بسیار کوتاهتر از ظروف استیل است. به گفته این محققان دوره رشد باکتری Ecoli روی ظروف استیل حدود ۳۴ روز، روی ظروف برنجی ۴ روز و روی ظروف مسی فقط ۴ ساعت است. با توجه به خاصیت ضد می این فلز، پژوهشگران امیدوارند با استفاده از آن در ساخت ظروف آب میوه، نگرانی های موجود در خصوص آلودگی آب میوه های بسته بندی شده برطرف شود.

ظروف مسی چه ویژگی هایی دارند؟

استفاده از ظروف مسی در تهیه غذای سالم حائز اهمیت است. مس فلز نسبتاً قرمز رنگی است که خاصیت هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار بالایی دارد (در بین فلزات خالص، تنها خاصیت هدایت الکتریکی نقره در حرارت اتاق از مس بیشتر است.) چون قدمت مصنوعات مسی کشف شده به سال ۸۷۰۰ قبل از میلاد بر می گردد، احتمالاً این فلز قدیمی ترین فلز مورد استفاده انسان است. مس علاوه بر اینکه در سنگ های معدنی گوناگون وجود دارد، به حالت فلزی نیز یافت می شود.

انواع ظروف مسی جدید

انواع ظروف مس جدید تفاوتهای زیادی با ظروف مس عتیقه دارد وامروزه ظروف دکوری مس هم تولید میشود که صرفا جنبه تزیینی دارند ونفیس هستد و چشم هر بیننده ایی را به خود خیره میکند و حتی کسانی هستند که ساعت ها به انها خیره میشوند و محو هنر مس زنجان میشوند . اما در گذشته  که ظروف مسی موجود در بازار فقط برای خوردن و اشامیدن بود.امروزه خود مس دارای کاربردهای فراوانی هست.

مصرف غذا در ظروف مسی اگر بیش از حد باشد موجب وارد شدن مس به بدن می‌شود و در دراز مدت موجب عوارضی مانند افسردگی، بی خوابی، بیش فعالی در کودکان و عوارض دیگر می‌شود از آن طرف هم کمبود مس در بدن خود بیماری‌هایی ایجاد می‌کنند مانند تهی سازی و تخلیه اکسیژن در سلول ها ، کاهش HDL کلسترول، مشکلات پوستی، التهاب قوزک پا، کم خونی، کم شدن آنسفالین های مغزی و توهم های شنوایی می‌شود.

میترا زراتی، متخصص تغذیه در رابطه با پخت غذا در ظروف مسی به خبرنگار سلامت تسنیم، می‌گوید: تفکر غلطی که در این خصوص وجود دارد این است که برخی افراد تصور می‌کنند که از طریق ظروف طبخ غذا مانند ظروف مسی می‌توانند مواد مغذی به بدن برسانند.

به گفته وی اگر مس بیش از نیار بدن وارد بدن شود در کبد رسوب کرده و مسمومیت ایجاد می‌کند همچنین تجمع مس در بدن موجب بروز تهوع و سر درد می‌شود.مس اگر وارد غذا شود جذب کلسیم و آهن را مختل می‌کند و ظروف مسی باید لعاب داشته باشد و ظروف مسی قدیمی که لعاب ندارد پخت غذا در آن صحیح نیست.

این متخصص تغذیه می‌افزاید: پوشاندن ظروف مسی با قلع یا سایر مواد خوب است، اما باید مراقب بود که حتی ظروف قلع‌اندود با کوچک‌ترین خراش قلع‌شان از بین می‌رود و موجب آزاد شدن مس در غذا خواهد شد.

زراتی یاد آور شد: در نگهداری ظروف مسی باید دقت فراوان شود که هیچ آسیبی نبیند و سبب می‌شود مس طی پخت و پز وارد ماده غذایی شود. به همین دلیل در نگهداری این ظروف باید دقت کرد.

اما بهترین ظروف برای طبخ مواد غذایی ظروف شیشه‌ای و پیرکس‌های مقاوم به حرارت هستند که هیچ‌وجه مواد سمی را وارد مواد غذایی در حال طبخ نمی‌کنند و در مقابل بدترین ظروف، تفلون‌هایی هستند که دچار خراشیدگی هرچند کوچک شده‌اند. حتی ظروف تفلونی که مجددا تعمیر می‌شوند هم می‌توانند سرطان‌زا باشند.

علی کشاورز متخصص تغذیه می‌گوید: «مس با غذاهای اسیدی واکنش می‌دهد. اگر ظروف مسی با لایه‌ای از یک فلز دیگر مثل قلع یا فولاد ضدزنگ یا نیکل پوشانده شود از ورود مس به غذا جلوگیری شده و از عوارض افزایش غلظت مس در خون (تهوع، استفراغ و اسهال) کاسته خواهد شد.»

سایت رسمی سازمان غذا و داروی امریکا (FDA)که معتبرترین مرجع برای مواد داروئی و غذائی است نیز استفاده از ظروف مسی را مضر دانسته و استفاده از آن را برای پخت و پز به ویژه غذاهائی که ماهیت اسیدی دارند باعث ایجاد مسمومیت با مس عنوان کرده است.

ظرف غذا یکی از مهمترین عوامل در کیفت و طعم غذاست وطبغ نظریه طب سنتی ظروف لعابی و سنگی وگلی بهترین نوع ظروف هستند

ولی طی ازمایشات حاضر در مورد ظرف غذا محققان دریافتند که ظروف شیشه ایی بهترین نوع ظروف برای اشپزی هستند چون هیچ واکنشی نسب به غذاها ندارند

صنعت چاقو سازی یا هنر دستی چاقو سازی و مسکری از دیرباز در زنجان وجود دارد ونسل به نسل سینه به سینه منتقل شده و با وجود امدن ابزار الات جدید و مدرن هیچ تاثیری بر روی هنر استادان نگذاشته ومانند نسل های گذشته چاقو و هنر مس زنجان از کیفت عالی وبالایی برخوردار است و تنها مزیت ابزار مدرن برداشتن باری از دوش استادان است

محصولات ارائه شده از فولاد استیل سخت و ضد زنگ و محکم تهیه شده که پس از چکش کاری و حرارت و نیز گداختن به فلزی کاملا سخت تبدیل می شود که در برش کارد یا چاقو حائز اهمیت است.

چاقو سازی در زنجان که با مهارت خاصی به دست استادان این صنعت ساخته می‌شود با ویژگی‌هایی همچون ظرافت ، تناسب ، تنوع ، قدرت برش و (فقط کاربران عضو مجاز به دیدن لینک ها هستند) تیغه از شهرت فراوانی بر خوردار است .
از انواع چاقوها میتوان چاقوی قلم تراش ، چاقوی کشاورزی و قلمه زنی کاردهای آشپزخانه و چاقوی شکاری و صحرائی ، قمه ، دشنه و قداره را نام برد .

امروزه با استناد به مدارک غیرقابل انکار که از گوشه کنار ایران به دست آمده است می توان شمال و مرکز ایران را جزو قدیمی ترین مراکز فلزکاری جهان و نیز فلزکاران ایران رااز پیشگامان کشف ذوب مس در جهان باستان دانست که فراوانی معادن مس در ایران ، مؤید این نکته است . 

با توجه به کشف کوره ذوب مس در "سگز آباد" قزوین واقع در "تپه قبرستان" ، نزدیک بودن این منطقه از لحاظ جغرافیایی به زنجان و نیز وجود معادن بزرگ مس در منطقه می توان به قدمت استفاده از این فلز در زنجان پی برد .

با ممنوعیت استفاده از طلا و نقره برای ساخت ظروف در دوره اسلامی ، روند استفاده از فلزاتی چون مس به دلیل اینکه مس فلزی چکش خوار ، شکل پذیر با قابلیت تورق و مفتول شدن و اجرای تزئینات مختلفی چون مشبک کاری ، قلمزنی ، حکاکی ، فلزکوبی ، ترصیع و کنده کاری است ، رواج یافت . 

درطول تاریخ درکنار دیگر کاربردهای مس ، از این فلز جهت ضرب سکه نیز استفاده شده است ، اوج هنر فلزکاری دوره اسلامی مربوط به سلجوقیان است که در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان ، موصل ، همدان ، ری و اصفهان یکی از مهمترین قطبهای فلزکاری محسوب می شد و در این دوره زنجان بعنوان یکی از مهمترین مراکز تهیه ظروف مرصع کاری شده ، مطرح بود . 

در دوره ایلخانی با توجه به نزدیکی پایتخت حکومت ایلخانان به زنجان و توجه حکمرانان ایلخان به فلزکاری و نیز وجود گوی های مرصع نقره کوب ، مربوط به این دوره که نام "سلطان اولجایتو" در آن حک شده می توان موقعیت فلزکاری در دوره مزبور را تصور کرد .

 ظروف مسی درزمان حاضر با استفاده از ورق مس و روش چکش کاری گرم و سرد ساخته می شود که فرم دهی ورق مس به روش چکش کاری ، دندانه دار کردن لبه هایی که به هم متصل می شوند ، باز کردن دندانه ها به روی هم ، چفت کردن و چکش کاری آنها ، اضافه کردن بار "تنه کار و برنج" و گرم کردن وچکش کاری مجدد آن مهمترین مراحل کار مسگری است . 

با وجود پیشنیه ی غنی این صنعت دستی در زنجان متأسفانه ، هنر مسگری در این شهر طی دو دهه اخیر به دلایل مختلفی دچار افول تأمل برانگیزی شده است . 

مسافرانی که نام و هنر مشهور مسگری زنجان را از بزرگان خود به یاد دارند و زمانی پس از چاقو ، صنایع مسی این شهر را به عنوان سوغاتی به همراه می بردند ، اکنون درگذر از زنجان و یا سفر به این شهر در یافتن مسگرخانه های این شهر که از بیش از 500 کارگاه تنها نمونه هایی از آن باقی مانده است ، با مشکل مواجه می شوند .

 صدای چکش مسگران در زنجان که تا سالها پیش برای اهالی محلات این شهر و مسافران نوایی آشنا بود امروز جای خود را به فریاد میوه ان و حراجی های خرده داده است . پس از قرنها تلاش در جهت تکامل این صنعت و ساخت و ساز 40 تا 45 نوع ظروف مسی از جمله : آفتابه ، تیان ، طشت ، تونگ ، حناخور و روشل ؛‌ توسط هنرمندان مسگر زنجانی ، با تغییرات شرایط اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی و مدرنیزه شدن تولید این صنعت که روزگاری مانند نگین برعرصه تمدن این شهر می درخشید ، ناکام از انتقال آموخته های خود به نسلهای بعدی گوشه نشینی اختیار کرده است .

تا این هنر همیشه در نزد ایرانیان شناخته شده باقی بماند و از تولیدات داخلی خودمان دفاع کرده و جنس ایرانی استفاده کنیم